Gepubliceerd in LINDAnieuws, Vrijdag, 30 januari 2015, 13:29 uur.

Guantánamo Bay stroomt langzaam leeg. Op 7 december 2014 werden zes ex-gevangenen vrijgelaten in Uruguay. Hoe vergaat het de mannen in dit nieuwe land? En zijn ze in staat een nieuw leven op te bouwen na jarenlange gevangenschap en marteling?

Viva la libertad, schreven de mannen in het zand van ‘mijn strand’ in El Pinar.

Hongerstaking
Het zestal is in alle vrijheid aan hun nieuwe (zonnige) thuisland aan het snuffelen. Even kennis maken. De ex-gevangenen zijn vier Syriërs, een Palestijn en een Tunesiër. Allen tussen de 32 en 49 jaar oud. Onder hen de 43-jarige Syriër Abu Wa’el Dhiab, die wereldwijd bekend werd door aan een twee jaar durende hongerstaking deel te nemen. Het zestal werd in 2002 gevangen gezet in Guantánamo Bay op verdenking van banden met de terreurorganisatie Al Qaida. Ze zijn echter nooit aangeklaagd. In 2009 zijn de zes mannen vrijgesproken. Toch zijn er nog jaren overheen gegaan voordat ze uit het ‘zwarte gat’ zijn bevrijd.

Professionele begeleiding
De ex-gevangenen zijn na aankomst in Uruguay vrijwel meteen doorgestuurd naar het Militaire Ziekenhuis in Montevideo voor een medische check. De mannen verkeerden in goede gezondheid. Alleen de Syriër Abu Wa’el Dhiab had – en heeft – meer tijd nodig om van zijn hongerstaking te herstellen. Hij loopt nog steeds op krukken. De ex-gedetineerden worden opgevangen en begeleid door Uruguayaanse vakbondsleiders van de vakcentrale PIT-CNT. Ze zijn overigens vrij te gaan en staan waar ze willen.

Opnieuw geboren
De ex-guantanamo’ers hebben via de vakbond een gezamenlijke woning in Montevideo toegewezen gekregen. Hier zullen ze verblijven totdat ze zelfstandig genoeg zijn om ‘los van elkaar’ te wonen. Liefst met hun families, met wie ze binnenkort in Uruguay worden herenigd.  De mannen werken, stapje voor stapje, toe naar een zelfstandig leven. Na jarenlange opsluiting is het alsof je opnieuw geboren wordt en opnieuw moet leren leven zei de Amerikaanse advocate Cori Crider onlangs in een interview. Ze staat de Syriër Abu Wa’el Dhiab bij.

Integreren
De ex-gedetineerden krijgen allemaal Spaanse les en hulp bij het zoeken naar werk.

Drie of vier van de zes zouden al werk gevonden hebben in onder andere de bouw. Volgens advocate Cori Crider droomt De Syriër Abu Wa’el Dhiab over het openen van een Syrisch restaurant. Hij runde ook een restaurant voordat hij gevangen werd genomen.

‘Mate’ drinken en barbecueën
In de media is veelvuldig te zien hoe de mannen genieten van het drinken van mate. Het typisch Uruguayaanse, thee-achtige drankje,waar ik eerder over geschreven heb. Het toeval wil dat het drinken van ‘mate’ ook in Syrië erg populair is. Dat is dus thuiskomen. Ook lijken de mannen te genieten van de barbecue en de zonnige stadswandelingen. Toch zal het zeker wennen zijn te integreren in een land waar slechts rond de 300 moslims wonen.

Waarom Uguguay?
President Mujica heeft zijn afkeer tegen Guantanamo Bay nooit onder stoelen of banken geschoven. Eerder noemde hij de gevangenis al een beschaming voor de mensheid. En de ex-gevangenen slachtoffers van een reeks afgrijselijke ontvoeringen.Het opnemen van de gevangenen ziet Mujica als een humanitair gebaar. De president heeft zelf tussen 1973 en 1985 gevangen gezeten onder het Uruguayaanse militaire regime.

Geen terroristen
Mujica is ervan overtuigd dat de ex-gedetineerden niet gevaarlijk zijn. Volgens de Daily Mail  heeft hij tijdens een persconferentie het volgende gezegd: Ik heb er nooit aan getwijfeld, gewoon door mijn gezonde verstand te gebruiken, dat de mannen voor iets betaald zijn gezet wat ze nooit gedaan hebben.’Tijdens dezelfde persconferentie liet Mujica een document zien van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse zaken. Hierin stond dat er geen informatie is dat de mannen betrokken zijn geweest bij het voorbereiden- of uitvoeren- van terroristische activiteiten tegen de Verenigde Staten of haar bondgenoten.

Geen terroristen dus. Wat dan wel? Geen idee. Maar mijn zegen hebben ze om in Uruguay een nieuwe start te maken.